تاریخ انتشار
چهارشنبه ۱۴ مرداد ۱۳۹۴ ساعت ۰۰:۴۹
کد مطلب : ۵۲۹۳
عملیات نصر۷ ؛ فتح قله های استراتژیک شمالغرب
به گزارش سرویس راوی راهیان نور، به مناسبت سالگرد عملیات " نصر۷ " در یادداشتی به بررسی زوایای مختلف این عملیات پرداخته ایم.
موقعیت منطقه
سلسله ارتفاعات دوپازا (۲۷۹۱)، که از بلندترین ارتفاعات منطقه محسوب می شود، در ۱۳ کیلومتری جنوب سردشت و در نوار مرزی واقع است. این ارتفاعات از شمال به دو ارتفاع سپیدان وبلفت، از جنوب به ارتفاعات لک لک، شهید زین الدین، فرفری وکله قندی، از شرق به کوه های رستم آلیان و کانی رش و از غرب به دشت و شهر قلعه دیزه عراق محدود می شود.
اهداف عملیات
با توجه به اینکه پیش از این عملیات شهر سردشت در تیررس نیروهای عراقی بوده است و از طرفی عناصر ضد انقلاب در این محور یعنی سردشت در تردد بودند از مهمترین اهداف به شمار آمدند که با انجام این عملیات طبعاً منطقه عمومی سردشت از تیر رس دشمن خارج شد و خط مناسب پدافندی در نوار مرزی ایجاد شد.
طرح عملیات
عملیات می بایست در حدفاصل ارتفاعاتدوپازا وتپه شاه مراد و در دو مرحله انجام شود. در مرحله اول، تصرف ارتفاعات دوپازا و یال های آن، تپه شاه مراد و یال ارتفاعات بلفت (واقع در خاک ایران) مورد تأکید قرار گرفت. در مرحله دوم نیز تصرف ارتفاعات بلفت (واقع در خاک عراق) در دستور کار بود. هم چنین، نیروها می بایست از سه محور زیر وارد عمل شوند:
محور ۱: شمال تپه شاه مراد
محور ۲: از قله اصلی دوپازا به سمت جنوب
محور ۳: از سمت راست قله دوپازا تا یال بلفت خودی در شمال دوپازا
استعداد دشمن
اما در برابر عملیات و چگونگی انجام آن مسئولیت پدافند از این منطقه بر عهده تیپ ۹۷ پیاده از لشکر ۲۴ عراق بود که بعد از عملیات نصر ۵، این تیپ با چند گردان از تیپ های ۸۱ و ۱۸ پیاده و نیز گردان ۴۹ تانک – که در احتیاط لشکر ۲۴ بود – تقویت شد ؛ که البته با شروع عملیات، یگان های تیپ های ۷۱، ۲۹، ۷۸، ۵۰۵ و ۴۳۹ پیاده، تیپ ۱۷ زرهی، یک گردان کماندویی از سپاه یکم، دو گردان کماندویی از سپاه پنجم،یک گردان کماندویی از سپاه ۲۴،یک گروهان کماندویی از سپاه ۲۸ و هم چنین، توپخانه دشمن به استعداد حدود شش گردان در مقابل رزمندگان جان برکف سپاه و بسیج صف آرایی کردند.
سازمان رزم خودی
با توجه به موقعیت ، اهداف و طرح عملیات" قرارگاه قدس"نیروهایی را به استعداد لشکر ۲۷ محمد رسول الله (ص) به استعداد ۵ گردان، لشکر۳۱ عاشورا به استعداد ۳ گردان، تیپ مستقل ۱۸ الغدیر به استعداد ۲ گردان، تیپ مستقل ۲۹ نبی اکرم(ص) به استعداد ۳ گردان و همچنین هفت گردان توپخانه از سپاه و دو گردان توپخانه از ارتش تحت امر قرارگاه قدس شدند.
شرح عملیات
ساعت ۲۴ روز ۱۳۶۶/۵/۱۳ یگان های عملیاتی از خط پدافندی خودی حرکت کرده و بر اساس طرح مانور می بایست رأس ساعت ۲ بامداد درگیری را آغاز نمایند. در ساعت مقرر، به علت پرتاب منور و نیز تیراندازی دشمن درون شیارها هیچ یک از یگان ها برای شروع درگیری آماده نبودند. این وضعیت ادامه داشت تا این که در ساعت ۳۰: ۲ عملیات با رمز مبارک «یا زهرا(س)» در محور ۳ آغاز شد. پنج دقیقه بعد نیروهای دو محور دیگر نیز با دشمن درگیر شدند.
در حالی که نیروهای دشمن پس از اندک مقاومتی عقب نشینی می کردند، قوای خودی با موفقیت در سراسر خط به پیش می رفتند. در این میان، نیروهای محور۳ ، ساعت ۵۰: ۲ هنوز نتوانسته بودند ارتفاع سمت راست قله اصلی را که نقطه الحاق آنها با نیروهای محور ۲ بود، تصرف کنند. نیروهای محور ۱ نیز قسمت عمده ای از اهداف خود را تصرف کرده و در حال پاکسازی بودند.
در ساعت ۴۰: ۳ با تصرف ارتفاعات سمت راست قله دوپازا، الحاق محورهای ۲ و ۳ انجام شد. این در حالی است که دشمن روی سه ارتفاع دیگر محور ۳ همچنان در حال مقاومت بود. حدود ساعت ۶ یکی از ارتفاعات مذکور (چهارمین ارتفاع در منتهی الیه شمال دوپازا) توسط نیروهای محور ۳ تسخیر شد. در همین زمان، قوای محور ۱ نیز مابقی اهداف خود را تأمین کرده و سپس روی یال دوپازا مستقر گردیدند.
۸ نیروهای محور ۲ ضمن درگیری شدید با دشمن، ارتفاع پشت قله اصلی را به تصرف درآوردند.
نیروهای محور ۳ نیز توانستند اهداف باقی مانده در جناح راست دوپازا و روی یال بلفت خودی را تأمین کنند. به این ترتیب، مرحله اول عملیات با موفقیت به پایان می رسد و یگان ها با استقرار روی ارتفاعات به تحکیم مواضع خود می پردازند.
در ساعت ۱۰ صبح، نیروهای دشمن پس از اجرای آتش سنگین توپخانه، با حمایت تانک ها و هلی کوپترهای خود پاتک کرده و با نیروهای خودی در محورهای ۱ و ۳ درگیر می شود و نهایتاً در ساعت ۱۱ ضمن تحمل تلفات عقب نشینی می کنند.
از ساعت ۱۶ مقدمات مرحله دوم آغاز می گردد. در این ساعت، ابتدا روی مواضع دشمن اجرای آتش می شود، سپس در ساعت ۱۸ نیروهای پیاده به صورت آتش و حرکت از دو محور جاده و یال بلفت به سمت دشمن حمله ور می شوند. نیروهای عراقی که تا این زمان زیر آتش پرحجم خودی متحمل تلفات زیادی شده بودند، پس از مقاومت اندکی تسلیم شدند. به این ترتیب، در اولین ساعات درگیری قله اول بلفت سقوط می کند. ساعتی بعد، پس از اجرای آتش سنگین روی قله اصلی بلفت، نیروهای پیاده پیشروی کرده و ضمن درگیری با دشمن به تدریج منطقه را آزاد می کنند. دشمن که می دانست با از دست دادن ارتفاع بلفت می بایست خط پدافندی اش را در فاصله دورتری تشکیل دهد، سعی می کرد با اعزام نیروهای احتیاط، پیشروی نیروی مقابل را متوقف کند.
پس از ساعت ها درگیری، نیروهای خودی موفق شدند تا صبح روز بعد آخرین قله بلفت را فتح کرده و آن را پاکسازی کنند. به این ترتیب، مرحله دوم عملیات نیز با موفقیت به پایان می رسد.
با توجه به اهمیت این منطقه، دشمن طی ده شبانه روز با پاتک های سنگی خود کوشید تا مناطق متصرف را بازپس گیرد، لیکن تنها موفق شد در نهمین پاتک، که در نزدیک های صبح روز ۶۶/۵/۲۳ انجام شد، قله اصلی بلفت را تصرف کرده و تا نیمه این ارتفاع پیش رود.
با اقدام به موقع و سریع فرماندهی عملیات جهت تمرکز آتش روی قله اصلی، دشمن در ساعت ۴۰: ۷ با تحمل تلفاتی از این قله عقب نشست. در ساعت ۱۰:۱۰ مجدداً دشمن با سازماندهی و تقویت سریع نیروهای خودی و با حمایت آتش توپخانه و پشتیبانی چندین هلی کوپتر به قله اصلی بلفت یورش برده و برای دومین بار در این روز قله مذکور را تصرف کرد. از ساعت ۱۱ الی ۳۰ :۱۱ آتش متمرکز خود را روی این قله ریخته و سپس نیروهای پیاده جهت بازپس گیری مجدد قله وارد عمل شدند و در نتیجه، بار دیگر قله اصلی بلفت از تصرف دشمن خارج شد.
نیروهای عراقی همچنان به تلاش خود برای دستیابی به این قله ادامه دادند، به طوری که در ساعات بعد قله مذکور در چندین بار مورد هجوم آنها قرار گرفت. بر همین اساس و به منظور جلوگیری از وارد آمدن تلفات به قوای خودی و نیز دستیابی به خط پدافندی مطمئن فرمان عقب نشینی از قله مذکور صادر می شود.
نتایج عملیات
باتوجه به مطالب بالا با انجام این عملیات تصرف سلسله ارتفاعات دوپازا، قطع دید و تیررسی دشمن از منطقه عقبه خودی و متقابلاً در دید و تیررس قرار گرفتن عقبه دشمن ،دستیابی به میدانی وسیع جهت ادامه عملیات برای نیروهای ایران حاصل آمد و علاوه بر نیل به اهداف فوق موجب انهدام تجهیزات، کشته و زخمی شدن نیروهای عراقی گردید، که در ادامه مرور می نمایید:
- به اسارت درآوردن ۲۵۹ نفر
- کشته و زخمی شدن حدود ۷۰۰۰ نفر از دشمن
- انهدام ۹ انبار مهمات
- انهدام ۱۰ تانک و چند عراده توپ
- انهدام ۱۴ خودرو
وارد آوردن ۵۰ تا ۶۰ درصد خسارت به یگان های دشمن:
- تیپ ۸۱ پیاده با ۴ گردان
- گردان ۲ از تیپ ۱۸ (این گردان تحت امر تیپ ۹۷ بود)
- تیپ ۹۷ با ۴ گردان
- تیپ ۲۹ پیاده
- گردان کماندویی از لشکر ۲۴
یاد رزمندگانی این عملیات که مردانه در برابر دشمن قرار گرفته و به شهادت رسیدند، گرامی باد.
انتهای پیام/
موقعیت منطقه
سلسله ارتفاعات دوپازا (۲۷۹۱)، که از بلندترین ارتفاعات منطقه محسوب می شود، در ۱۳ کیلومتری جنوب سردشت و در نوار مرزی واقع است. این ارتفاعات از شمال به دو ارتفاع سپیدان وبلفت، از جنوب به ارتفاعات لک لک، شهید زین الدین، فرفری وکله قندی، از شرق به کوه های رستم آلیان و کانی رش و از غرب به دشت و شهر قلعه دیزه عراق محدود می شود.
اهداف عملیات
با توجه به اینکه پیش از این عملیات شهر سردشت در تیررس نیروهای عراقی بوده است و از طرفی عناصر ضد انقلاب در این محور یعنی سردشت در تردد بودند از مهمترین اهداف به شمار آمدند که با انجام این عملیات طبعاً منطقه عمومی سردشت از تیر رس دشمن خارج شد و خط مناسب پدافندی در نوار مرزی ایجاد شد.
طرح عملیات
عملیات می بایست در حدفاصل ارتفاعاتدوپازا وتپه شاه مراد و در دو مرحله انجام شود. در مرحله اول، تصرف ارتفاعات دوپازا و یال های آن، تپه شاه مراد و یال ارتفاعات بلفت (واقع در خاک ایران) مورد تأکید قرار گرفت. در مرحله دوم نیز تصرف ارتفاعات بلفت (واقع در خاک عراق) در دستور کار بود. هم چنین، نیروها می بایست از سه محور زیر وارد عمل شوند:
محور ۱: شمال تپه شاه مراد
محور ۲: از قله اصلی دوپازا به سمت جنوب
محور ۳: از سمت راست قله دوپازا تا یال بلفت خودی در شمال دوپازا
استعداد دشمن
اما در برابر عملیات و چگونگی انجام آن مسئولیت پدافند از این منطقه بر عهده تیپ ۹۷ پیاده از لشکر ۲۴ عراق بود که بعد از عملیات نصر ۵، این تیپ با چند گردان از تیپ های ۸۱ و ۱۸ پیاده و نیز گردان ۴۹ تانک – که در احتیاط لشکر ۲۴ بود – تقویت شد ؛ که البته با شروع عملیات، یگان های تیپ های ۷۱، ۲۹، ۷۸، ۵۰۵ و ۴۳۹ پیاده، تیپ ۱۷ زرهی، یک گردان کماندویی از سپاه یکم، دو گردان کماندویی از سپاه پنجم،یک گردان کماندویی از سپاه ۲۴،یک گروهان کماندویی از سپاه ۲۸ و هم چنین، توپخانه دشمن به استعداد حدود شش گردان در مقابل رزمندگان جان برکف سپاه و بسیج صف آرایی کردند.
سازمان رزم خودی
با توجه به موقعیت ، اهداف و طرح عملیات" قرارگاه قدس"نیروهایی را به استعداد لشکر ۲۷ محمد رسول الله (ص) به استعداد ۵ گردان، لشکر۳۱ عاشورا به استعداد ۳ گردان، تیپ مستقل ۱۸ الغدیر به استعداد ۲ گردان، تیپ مستقل ۲۹ نبی اکرم(ص) به استعداد ۳ گردان و همچنین هفت گردان توپخانه از سپاه و دو گردان توپخانه از ارتش تحت امر قرارگاه قدس شدند.
شرح عملیات
ساعت ۲۴ روز ۱۳۶۶/۵/۱۳ یگان های عملیاتی از خط پدافندی خودی حرکت کرده و بر اساس طرح مانور می بایست رأس ساعت ۲ بامداد درگیری را آغاز نمایند. در ساعت مقرر، به علت پرتاب منور و نیز تیراندازی دشمن درون شیارها هیچ یک از یگان ها برای شروع درگیری آماده نبودند. این وضعیت ادامه داشت تا این که در ساعت ۳۰: ۲ عملیات با رمز مبارک «یا زهرا(س)» در محور ۳ آغاز شد. پنج دقیقه بعد نیروهای دو محور دیگر نیز با دشمن درگیر شدند.
در حالی که نیروهای دشمن پس از اندک مقاومتی عقب نشینی می کردند، قوای خودی با موفقیت در سراسر خط به پیش می رفتند. در این میان، نیروهای محور۳ ، ساعت ۵۰: ۲ هنوز نتوانسته بودند ارتفاع سمت راست قله اصلی را که نقطه الحاق آنها با نیروهای محور ۲ بود، تصرف کنند. نیروهای محور ۱ نیز قسمت عمده ای از اهداف خود را تصرف کرده و در حال پاکسازی بودند.
در ساعت ۴۰: ۳ با تصرف ارتفاعات سمت راست قله دوپازا، الحاق محورهای ۲ و ۳ انجام شد. این در حالی است که دشمن روی سه ارتفاع دیگر محور ۳ همچنان در حال مقاومت بود. حدود ساعت ۶ یکی از ارتفاعات مذکور (چهارمین ارتفاع در منتهی الیه شمال دوپازا) توسط نیروهای محور ۳ تسخیر شد. در همین زمان، قوای محور ۱ نیز مابقی اهداف خود را تأمین کرده و سپس روی یال دوپازا مستقر گردیدند.
۸ نیروهای محور ۲ ضمن درگیری شدید با دشمن، ارتفاع پشت قله اصلی را به تصرف درآوردند.
نیروهای محور ۳ نیز توانستند اهداف باقی مانده در جناح راست دوپازا و روی یال بلفت خودی را تأمین کنند. به این ترتیب، مرحله اول عملیات با موفقیت به پایان می رسد و یگان ها با استقرار روی ارتفاعات به تحکیم مواضع خود می پردازند.
در ساعت ۱۰ صبح، نیروهای دشمن پس از اجرای آتش سنگین توپخانه، با حمایت تانک ها و هلی کوپترهای خود پاتک کرده و با نیروهای خودی در محورهای ۱ و ۳ درگیر می شود و نهایتاً در ساعت ۱۱ ضمن تحمل تلفات عقب نشینی می کنند.
از ساعت ۱۶ مقدمات مرحله دوم آغاز می گردد. در این ساعت، ابتدا روی مواضع دشمن اجرای آتش می شود، سپس در ساعت ۱۸ نیروهای پیاده به صورت آتش و حرکت از دو محور جاده و یال بلفت به سمت دشمن حمله ور می شوند. نیروهای عراقی که تا این زمان زیر آتش پرحجم خودی متحمل تلفات زیادی شده بودند، پس از مقاومت اندکی تسلیم شدند. به این ترتیب، در اولین ساعات درگیری قله اول بلفت سقوط می کند. ساعتی بعد، پس از اجرای آتش سنگین روی قله اصلی بلفت، نیروهای پیاده پیشروی کرده و ضمن درگیری با دشمن به تدریج منطقه را آزاد می کنند. دشمن که می دانست با از دست دادن ارتفاع بلفت می بایست خط پدافندی اش را در فاصله دورتری تشکیل دهد، سعی می کرد با اعزام نیروهای احتیاط، پیشروی نیروی مقابل را متوقف کند.
پس از ساعت ها درگیری، نیروهای خودی موفق شدند تا صبح روز بعد آخرین قله بلفت را فتح کرده و آن را پاکسازی کنند. به این ترتیب، مرحله دوم عملیات نیز با موفقیت به پایان می رسد.
با توجه به اهمیت این منطقه، دشمن طی ده شبانه روز با پاتک های سنگی خود کوشید تا مناطق متصرف را بازپس گیرد، لیکن تنها موفق شد در نهمین پاتک، که در نزدیک های صبح روز ۶۶/۵/۲۳ انجام شد، قله اصلی بلفت را تصرف کرده و تا نیمه این ارتفاع پیش رود.
با اقدام به موقع و سریع فرماندهی عملیات جهت تمرکز آتش روی قله اصلی، دشمن در ساعت ۴۰: ۷ با تحمل تلفاتی از این قله عقب نشست. در ساعت ۱۰:۱۰ مجدداً دشمن با سازماندهی و تقویت سریع نیروهای خودی و با حمایت آتش توپخانه و پشتیبانی چندین هلی کوپتر به قله اصلی بلفت یورش برده و برای دومین بار در این روز قله مذکور را تصرف کرد. از ساعت ۱۱ الی ۳۰ :۱۱ آتش متمرکز خود را روی این قله ریخته و سپس نیروهای پیاده جهت بازپس گیری مجدد قله وارد عمل شدند و در نتیجه، بار دیگر قله اصلی بلفت از تصرف دشمن خارج شد.
نیروهای عراقی همچنان به تلاش خود برای دستیابی به این قله ادامه دادند، به طوری که در ساعات بعد قله مذکور در چندین بار مورد هجوم آنها قرار گرفت. بر همین اساس و به منظور جلوگیری از وارد آمدن تلفات به قوای خودی و نیز دستیابی به خط پدافندی مطمئن فرمان عقب نشینی از قله مذکور صادر می شود.
نتایج عملیات
باتوجه به مطالب بالا با انجام این عملیات تصرف سلسله ارتفاعات دوپازا، قطع دید و تیررسی دشمن از منطقه عقبه خودی و متقابلاً در دید و تیررس قرار گرفتن عقبه دشمن ،دستیابی به میدانی وسیع جهت ادامه عملیات برای نیروهای ایران حاصل آمد و علاوه بر نیل به اهداف فوق موجب انهدام تجهیزات، کشته و زخمی شدن نیروهای عراقی گردید، که در ادامه مرور می نمایید:
- به اسارت درآوردن ۲۵۹ نفر
- کشته و زخمی شدن حدود ۷۰۰۰ نفر از دشمن
- انهدام ۹ انبار مهمات
- انهدام ۱۰ تانک و چند عراده توپ
- انهدام ۱۴ خودرو
وارد آوردن ۵۰ تا ۶۰ درصد خسارت به یگان های دشمن:
- تیپ ۸۱ پیاده با ۴ گردان
- گردان ۲ از تیپ ۱۸ (این گردان تحت امر تیپ ۹۷ بود)
- تیپ ۹۷ با ۴ گردان
- تیپ ۲۹ پیاده
- گردان کماندویی از لشکر ۲۴
یاد رزمندگانی این عملیات که مردانه در برابر دشمن قرار گرفته و به شهادت رسیدند، گرامی باد.
انتهای پیام/
